Znaczki EUROPA

Państwa, które podpisały traktaty rzymskie 25 marca 1957 roku (Belgia, Francja, Republika Federalna Niemiec, Włochy, Luksemburg i Holandia) były też państwami, które zainicjowały regularne emisje znaczków z serii EUROPA.

Traktaty rzymskie to ogólna nazwa dwóch umów międzynarodowych podpisanych przez wyżej wymienione państwa. Uroczystość miała miejsce w sali Horacjuszy i Kuracjuszy w Palazzo dei Conservatori na Kapitolu w Rzymie.

Pierwsza z umów (w latach 1958–1992) nosiła nazwę Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą. Traktat z Maastricht (Traktat o Unii Europejskiej) przekształcił EWG we Wspólnotę Europejską, w związku z czym dokument ten otrzymał nazwę Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Obecną nazwę (Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej) nadał dokumentowi traktat lizboński.

Pierwsza emisja EUROPA nastąpiła 15 września 1956 roku (13 znaczków w 6 seriach). Na każdym z walorów widnieje rozpoznawalna dla filatelistów wieża, zbudowana z 6 liter wyrazu EUROPA, które reprezentują 6 państw ustanawiających Wspólnotę Europejską. Twórcą ilustracji był artysta francuski Daniel Gonzague.

Każda dana emisja z lat 1956-1973 posiadała charakterystyczny projekt graficzny, znany nie tylko w świecie filatelistów. Wczesne wydania symbolizowały europejską jedność i dążenie do wspólnego celu, jakim był pokój oraz dobrobyt poprzez rozwój gospodarczy.

Na ilustracji widzimy 4 znane projekty (jest ich znacznie więcej), które uwieczniono na znaczkach EUROPA:

• 1957: drzewo o 6 korzeniach, reprezentujących 6 państw członkowskich, które podpisały traktaty rzymskie (projektant: profesor R. Blank).
• 1959: breloczek zbudowany z 6 sczepiających się kółeczek, które miały symbolizować współpracę pomiędzy zrzeszonymi krajami europejskimi (projektant: niemiecki grafik Walter Brudi).
• 1961: gołąbek złożony z 19 maleńkich gołąbków, symbolizujących wszystkie kraje zrzeszone w CEPT (projektant: duński grafik Theo Kurpershoek).
• 1969: antyczna świątynia utworzona w wyrazów EUROPA i CEPT (projektanci: dwóch włoskich grafików Luigi Gashara i Giorgio Belli).

CEPT

CEPT, czyli Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji, została utworzona później, w 1959 roku, przez 19 państw członkowskich, jako organizacja zrzeszająca firmy mające monopol na działalność telekomunikacyjną i pocztową na terenie tych krajów. Skrót CEPT pochodzi od francuskiej nazwy Conférence européenne des administrations des postes et des télécommunications. Jest to organizacja koordynująca regulacje na rynku pocztowym i telekomunikacyjnym w Europie. Obecnie CEPT zrzesza 48 państw, w tym Polskę.

Logo CEPT zaczęło gościć na znaczkach EUROPA od momentu założenia tej organizacji.

PostEurop

Kiedy CEPT zaczęła bardziej skoncentrować na telekomunikacji w 1993 roku, PostEurop przejął zarządzanie wydawaniem znaczków EUROPA. PostEurop to zrzeszenie europejskich publicznych operatorów pocztowych, jeden ze związków założycielskich Światowego Związku Pocztowego. Logo CEPT zostało zastąpione innym - słowem „EUROPA” przechylonym w prawo.

Wydawnictwo Michel oferuje coroczny katalog znaczków EUROPA, który jest najlepszym przewodnikiem dla entuzjastów tych emisji, w których obecnie partycypuje prawie 60 krajów.

Kraje pozaeuropejskie także wydają znaczki i bloki, które świętują emisję EUROPA, aczkolwiek nie są one zaliczane do oficjalnych walorów sygnowanych przez PostEurop.

Europejskie emisje znaczków

Kraje zrzeszone w CEPT dołączyły do tradycji emisji znaczków o wspólnej europejskiej tematyce, które podkreślają kooperację na rynku pocztowym oraz promują filatelistykę, a także budują świadomość wspólnych korzeni, podobnych kultur czy zazębiającej się historii.

Od 1974 roku wspólny dizajn zastąpiono wspólną tematyką, i tak pojawiały się emisje zatytułowane „Malarstwo”, „Zabawy dzieci”, „Sławne kobiety”, „Wakacje”, „Pokój i wolność” itd. - każda emisja miała inną myśl przewodnią.

W celu promocji emisji EUROPA wśród filatelistów, od 2002 roku PostEurop organizuje coroczny konkurs na „Najlepszy znaczek EUROPA”. Wspólną tematyką tegorocznej (2020) emisji EUROPA były „Dawne szlaki pocztowe", zaś konkurs wygrał walor polski.

Autor projektu polskiego znaczka Maciej Jędrysik przedstawił fragment schematycznie ujętej mapy Polski z zaznaczonymi głównymi szlakami pocztowymi funkcjonującymi w XVI w., wraz z naniesionymi na nich wizerunkami posłańców pieszych i konnych. W centralnej części znaczka umieszczono bieg rzeki Wisły wraz z usytuowanymi nad jej brzegami sylwetkami miast królewskich oraz nazwami miast: Kraków, Sandomierz, Warszawa, Toruń, Elbląg, Gdańsk.

Adam Ciesielski